PROF. DR. LEVENT GÜVENÇ

Ohio State Üniversitesi, Otonom Sürüş Laboratuvarı Kurucu Direktörü 

Otomobiller, çevresiyle haberleşen akıllı sürüş sistemlerine dönüşecek

SON ZAMANLARDA ELEKTRİKLİ ARAÇLARA GEÇİŞ, BAĞLANTILI VE OTONOM SÜRÜŞ TEKNOLOJİLERİ KONUSUNDA ÇOK HIZLI BİR İNOVASYON SÜRECİ YAŞANDIĞINI BELİRTEN OHİO STATE ÜNİVERSİTESİ OTONOM SÜRÜŞ LABORATUVARI KURUCU DİREKTÖRÜ PROF. DR. LEVENT GÜVENÇ, ÜLKEMİZDE OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN YENİ TEKNOLOJİLERE GEÇİŞ VE ÜRÜN GELİŞTİRME ALANLARINDA ÇOK İYİ OLDUĞUNU, DÜNYADAKİ GELİŞMELERİ DE AYNI HIZDA TAKİP ETTİĞİNİ VURGULUYOR.

Global otomotiv sektöründe ne gibi yenilikler ve yeni teknolojiler söz konusu?

Şu anda global otomotiv sektöründeki en önemli yenilik, dünya genelinde üreticilerin elektrikli araçlara yönelmiş olması. Birçok üretici yakın bir gelecekte sadece elektrikli araç üreteceklerini beyan ettiler. Hücresel iletişim kullanan C-V2X teknolojisinin yaygınlaşmasıyla bağlantılı araç teknolojileri yeni yol taşıtlarında daha çok kullanım bulacak. Otomotiv şirketleri araçlarındaki kullanıcı arabirimini yeniden tasarlayarak müşterilerine akıllı kokpit deneyimini sunmak istiyor. Gelecekte birçok otomotiv şirketinin birçok ek özelliği abonelik modeli ile aylık ücret karşılığında kullanıcılarına sağlamaları ve kişisel otomobil sahipliğinden otomobil kullanımının kiralanması modeline geçişlerinin hızlanması bekleniyor. Otonom sürüş teknolojilerinde otomotiv şirketleri L4 seviyesi sürücüsüz araç teknolojileri hedefinden kısa vadede vazgeçerek L3 seviyesi sürücü destekli yarı otonom sürüş ve ileri sürücü destek sistemlerine ağırlık vermeye karar verdiler. Bazı otomotiv firmaları L3 seviyesindeki araçlarını seri üretime geçirdi. Aynı zamanda Waymo (Google) ve Cruise gibi şirketler tamamen sürücüsüz, cep telefonuyla çağrılan robo-taksi servislerini kısıtlı alanlarda tüm kullanıcıların erişimine açtı.

Direktörlüğünü yaptığınız Otonom Sürüş Laboratuvarı’nda yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?

Otonom Sürüş Laboratuvarında bağlantılı ve otonom sürüş teknolojileri üzerinde çalışıyoruz. Ana hedeflerimiz bu teknolojileri kullanarak yolları tüm kullanıcılar için güvenli hale getirmek, herkese erişilebilir ve makul fiyatlı ulaşım seçenekleri sunmak ve yol taşıtlarının enerji tüketimini azaltmak. Yakın zamanda laboratuvarımızın en önemli çalışması, Akıllı Columbus Şehri projesinin bağlantılı araç ve otonom ulaşım bölümlerinin tasarlanması ve devreye alınmasına yaptığımız katkılar. Bu proje için geliştirdiğimiz Sanal Çevrede Araç Yöntemi ile otonom ve bağlantılı araç teknolojilerini kısa zamanda, gerçekçi ortamlarda güvenli bir şekilde geliştirmek ve test etmek mümkün. Yakın zamanda bitirdiğimiz bir çalışmada hibrit elektrikli bir araçta yakıt tüketimini yaklaşık yüzde 20 oranında azalttık. Bu yakıt tüketimi azaltılmasının yaklaşık yüzde 10’luk bölümünü eko seyir kontrolü, eko araç takibi ve yeşil ışıkta geçme yöntemleriyle elde ettik. Başka bir çalışmada yayaları ve araçları cep telefonları ile haberleştirerek bilhassa doğrudan görüş olmayan durumlarda yaya güvenliğini artırdık. Bu uygulamayı bisiklet ve scooter gibi araçlar için de kullanabiliyoruz. Yakınımızda klasik toplu taşıma çok pahalıya geldiği için toplu taşıma sistemi olmayan, özel taşıt alamayan ya da süremeyen sakinlerine, alternatif ulaşım modelleri arayan küçük bir şehirle beraber çalışarak gerektiğinde telefonla çağrılan, yüksek yolcu kapasiteli dolmuş tarzı paylaşılan otonom taksiler içeren bir çözüm geliştirdik.

Çevreci araçlarla ilgili dünyada ne gibi gelişmeler oluyor? Çevreci araçların karbon salımının azaltılmasındaki rolü nedir?

Otomotiv sektöründe tam elektrikli araçlara ani bir geçiş başladı. Bu çevreci araçların karbon salınımlarının azaltılmasında önemli bir etkisi olması bekleniyor. Elektriğin elde edilmesinde ve elektrik motoru, batarya gibi elemanlarının oluşturulmasında da karbon salınımları mevcut.  Ama gene de karbon salınımlarının fosil yakıt kullanımına göre önemli miktarda azalması bekleniyor.

Otomotiv sektörü ve inovasyon hakkında düşüncelerinizi alabilir miyiz? Yapılması gerekenler konusunda önerileriniz nelerdir?

Otomotiv sektöründe son zamanlarda elektrikli araçlara geçiş, bağlantılı ve otonom sürüş teknolojileri konusunda çok hızlı bir inovasyon süreci yaşanıyor. Ülkemizde otomotiv sektörü eskiden beri yeni teknolojilere geçiş ve ürün geliştirme alanlarında çok iyi olduğu için inovasyon konusunda dünyadaki gelişmeleri de aynı hızda takip ediyor. Elektrikli araçların geliştirilmesinde ve seri üretime alınmasında ülkemizin çok iyi bir seviyede olduğunu görüyorum. Bağlantılı araç teknolojilerinin uygulamaya alınmasında daha hızlı davranmamız gerekiyor. Otonom sürüş teknolojlerinde de yurt dışında otonom özellikli otobüsleri devreye alıp işletecek seviyedeyiz. Bu yeni teknolojilerle beraber tüm dünyada elektronik kontrol ünitelerinde, araç içi dağıtılmış kontrol yapısında ve C-V2X modem, akıllı kamera, yenilikçi lazer tarayıcı ve radar sensörlerinde önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu alanlarda da teşvik mekanizmalarının kullanılmasıyla inovatif ürünler tasarlanmasının önemli olduğunu düşünüyorum.

“OTONOM SÜRÜŞ LABORATUVARINDA BAĞLANTILI VE OTONOM SÜRÜŞ TEKNOLOJİLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ. ANA HEDEFLERİMİZ BU TEKNOLOJİLERİ KULLANARAK YOLLARI TÜM KULLANICILAR İÇİN GÜVENLİ HALE GETİRMEK, HERKESE ERİŞİLEBİLİR, MAKUL FİYATLI ULAŞIM SEÇENEKLERİ SUNMAK VE YOL TAŞITLARININ ENERJİ TÜKETİMİNİ AZALTMAK.”

Bağlantılı araçların otomotiv ekosistemindeki rolü hakkında neler söylemek istersiniz?

Hücresel iletişim kullanan C-V2X teknolojisine geçildiği, hatta cep telefonumuzun bağlantılı araç uygulamaları için kullanılması artık mümkün olduğu için bağlantılı araç teknolojilerinin çok yaygın olarak kullanılmasını bekliyorum. Lazer tarayıcı ya da kamera ile yakındaki tüm araçları ve yayaları tarayıp bilgilerini kendi modemi ile yayınlayan akıllı kavşakların yaygın kullanıma geçmesini öngörüyorum. Bu tarz kavşaklarda tüm kullanıcıların bilgisi paylaşıldığı için otonom sürüş yapmak oldukça güvenli ve kolay hale geliyor. Bağlantılı araç teknolojilerinin güvenli sürüş dışında diğer yararları arasında otoyollarda konvoy sürüşü ve trafik yoğunluk kontrolü yer alıyor.

Otonom sürüş altyapısındaki güncel gelişmeler hakkında neler söylenebilir? Otomotivde yeni çevreci teknolojilerin şanzıman sistemleri hakkında da bilgi alabilir miyiz? 

Eskiden araçların otomasyonunu ek aküatörler eklenmesi ile kendimiz yaparken yeni araçlarda CAN iletişim ağında doğru komutların gönderilmesi ile otomatik kumanda (drive-by-wire) özelliğini elde etmek çok kolay. Bilimsel araştırmalar sonucu ortaya çıkmış algoritmalara ve açık kaynaklı kodlara herkesin ulaşması ve kısa sürede temel otonom sürüş özellikli prototip araçlar geliştirmesi mümkün. Tam otonom sürüşe geçiş evresindeki en önemli problemlerden bazıları nadir fakat tehlikeli bazı olayların öngörülmesinin ve yapay sinir ağı kullanan algoritmaların bu nadir olaylar için eğitilmesinin zorluğu. Otonom sürüş sistemlerinin şehir içinde gerçek yollarda geliştirilmesi maalesef tüm diğer yol kullanıcılarını denek haline getiriyor. Kullanıcıların otonom sürüş sistemleri için yüksek fiyatlar ödemek istememesi de önemli bir sorun.

Araç kullanımındaki paylaşım ekonomisi yaklaşımının otomotiv sektörüne ve mobilite kavramına etkisi sizce nasıl olacak?

İsteğe bağlı ulaşım sistemlerinin ve paylaşım ekonomisinin toplu taşımanın pahalı olduğu durumlarda çok uygun bir çözüm olduğunu düşünüyorum. Örneğin otonom sürüş sistemlerinin sabit bir hatta toplu taşımanın pahalı olduğu durumlarda araç paylaşımı ile adaptif ve isteğe bağlı hale getirilmesi, yaş ya da görme engeli nedeniyle araç kullanamayan kişilere yönelik geliştirilmesi bu teknolojilerin gerçek ihtiyaç sahipleriyle buluşmasını kolaylaştıracak.

Otomotiv ekosistemi açısından gelecek öngörünüzü öğrenebilir miyiz?

Otomotiv ekosisteminde elektrikli, bağlantılı ve otonom araçlara bir geçiş olacağını ve geleceğin otomobillerinin çevresiyle haberleşen akıllı sürüş sistemleri haline geleceğini öngörüyorum.