Otomotivin kalbi Bursa’da atıyor

 

Bursa, keşfedildiği günden beri üzerinde yaşayan tüm uygarlıklara yeni pencereler açtı ve ‘ilk’lerin şehri olarak tarihe adını yazdırdı. Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminde ticaretin kalbinin attığı şehirlerden biriydi. Bugün de Türkiye ekonomisinin önde gelen şehirlerinden biri. Otomotiv sektörünün doğuşunu müjdeleyen şehir, dev otomobil fabrikalarıyla hem ülkenin ihracat çıtasını yükseltiyor hem de binlerce kişiyi istihdam ediyor.

 

Anadolu Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti… Türkiye’nin ilk Anadolu araba müzesinin açıldığı ve ilk otomobil fabrikasına ev sahipliği yapan kent… Bursa, bütün bunların ve sayamadığımız kadar fazla ‘ilk’lerin sahibi olmayı başarmış bir şehir…

 

Bursa, Neolitik çağlarda başlayan öyküsünü günümüze kadar ulaştırmayı başarmış ve birçok kültürün beşiği olmuş. Asya ile Avrupa arasında bir bölgede olan şehir, gerek coğrafi yapısıyla gerekse doğal güzellikleri sayesinde, topraklarında yaşayan her uygarlığın hayranlığını kazandı. Bu hayranlık Bursa’yı hem mimari hem de ekonomik açıdan yükselen bir değer haline getirdi. Hitit, Lidya, Frigya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı kültürlerinin iz bıraktığı Bursa, farklı kültürlerle beslenerek Türkiye’nin en gelişmiş illerinden biri oldu.

 

Zaman yolculuğuna çıkın

 

Yolu Bursa’ya düşenler, bu şehirde sıkılmadan ve tarihi daha da yakından tanıyarak kendilerini geliştirme fırsatı bulabilir. Bizans’tan Selçuklu’ya, Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine kadar yapılan önemli tarihi eserlerin birçoğu Bursa’da bunuyor. Bu yüzden Bursa’da yapacağınız yolculuğunuza ‘zaman yolculuğu’ adını da verebiliriz. Özellikle, ipekçiliğin ve dokumacılığın merkezi olarak ün yapan Bursa, aynı zamanda hanları, kaplıçarşıları, türbeleri, hamam ve çeşmeleriyle de görsel bir şölen sunuyor.

 

Kent, birçok aktiviteyi bir arada yapmak isteyenler için farklı olanaklar sağlıyor. Çok uzun yıllardan beri tekstilin başkenti olan şehir, alışveriş tutkunlarına birçok imkan sunuyor. Bursa’nın tarihi çarşılarında ipek, el dokuması gibi özgün birçok ürüne ulaşmak mümkün. Bu yolculukta hem tarihi kapalıçarşıların mimarisine hem de el emeği tasarımlara hayran kalabilirsiniz.

 

Cumalıkızık’ta tarih yeniden canlanıyor

 

Bursa, kışı ve tabii ki karı sevenlerin de ilk tercihlerinden biri. Türkiye’nin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan Uludağ, antik çağın ilk tarihçilerinden Heredot tarafından “Olympos” olarak adlandırılıyor. Uludağ’ın eteklerindeki bir köy ise tarihten kopmayı başaramayan gezginlere, yine tarih kokan bir yolculuğun kapılarını açıyor. Osmanlıların Bursa’da ilk yerleştikleri bölgelerden biri olan Cumalıkızık köyü, 180´i halen kullanılan, bazılarında ise koruma ve restorasyon çalışmalarının yapıldığı toplam 270 ev ile Osmanlı dönemi sivil mimarisini günümüze taşıyor. Saydğımız bu özelliklerin yanı sıra, Karagöz ve Hacıvat’ın efsanesi, kestane şekeri ve İskender Kebabı’nın enfes lezzeti gibi sizin keşfetmenizi beklediğimiz, birçok güzellik bu şehirde yaşamaya devam ediyor.

 

Türkiye’nin ikinci büyük ihracatçısı

 

Bursa’nın tarihi ve turistik yapısına dokunduktan sonra şehrin ekonomisine de bir pencere açalım. Türkiye'nin ikinci büyük ihracatçısı olan Bursa, devleşen sanayisiyle ekonominin de yapı taşlarından birini oluşturuyor. Kent, güçlü sanayisine bağlı olarak yaratmış olduğu katma değer ve istihdam açısından ülke ekonomisi için büyük bir öneme sahip. 2006'da 307 olan Bursa'daki yabancı sermayeli şirket sayısı 2011’de 600’e yaklaştı. Bu yönüyle yaratılan katma değer dikkate alındığında, Bursa’nın İstanbul, Kocaeli ve İzmir’den sonra dördüncü sırada yer alması pek de süpriz değil.

 

Atlı araba üretiminin merkezi

 

Bursa’nın ‘sanayi şehri’ haline gelmesinde şüphesiz otomotiv sektörünün çok önemli bir payı var. Bugün Bursa’da binek tipi otomobil, kamyonet, minibüs-midibüs ve kamyon üretiminin gerçekleştirildiği üç adet araç üretim fabrikası bulunuyor. Bunlar; Tofaş, Renault ve Karsan.

 İsterseniz, Bursa’nın otomotiv sektöründeki gücüne değinmeden önce, otomotivin şehirdeki doğuş hikayesine bir göz atalım. Mustafakemalpaşa ilçesinde yapılan kazılarda ortaya çıkan bulgulara göre M.Ö 600 yılından bu yana araba üretiminin yapıldığı Bursa, yüzyıllardır taşımacılıkta adını en iyi yerlere yazdırmayı başardı.

Osmanlı döneminin atlı araba üretim merkezi konumunda olan şehir, Türkiye'nin en güzel at arabalarını imal etti. Bursa Sanayi ve Ticaret Odası’nın arşivlerinde, 1926 yılı ve öncesinde 110 kişi ve kuruluşun araba sanayi ile uğraştığı görülüyor.

İthalattaki sıkıntıya, Bursalı ustalar çözüm buldu

 

Özellikle 1940'lı yıllarda Türkiye otobüs, kaptıkaçtı (yolcu taşımacılığında kullanılan bir tür araç) ve minibüs ithal edemeyince taşımacılık, Bursalı zanaatkârların elinde şekillenmeye başladı. O dönemlerde Bursalı ustaların ürettiği yerli kasa otobüs ve minibüsler taşımacılıkta önemli rol üstlendi. Bu fırsatı değerlendirmek isteyen ustalar, dönemin teknolojisini de takip ederek 1950’li yıllarda kamyondan otobüs ve kamyonet üretimi bile yaptlar. O yıllarda marangozlar otobüslerin ahşap aksamını üretirken, saraçlar (koşum ve eyer takımları üreten) döşemelerini hazırladı, tenekeciler ise ahşap kasanın üzerini kapladı.

 

Bursa’da otomotive yön veren 3 marka

1960’lardan sonra Bursa hem Türkiye’nin hem de yabancı yatırımcıların dikkatini çekmeye başladı. Bursa’nın otomobil sanayinde devleşmesini sağlayan markalardan biri olan Tofaş, Türkiye’deki ilk fabrikasını 1971’de Bursa’da kurdu. Tofaş’ın kurulmasıyla otomotiv yan sanayi üretiminde tam bir patlama yaşandı. Tofaş, Türkiye’nin otomotiv sektöründeki gücünü göstermesine fırsat verdi. Aynı yıl, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve Renault işbirliğiyle kurulan “Oyak Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.”, Bursa’da üretime başladı.

1981’den bu yana yüzde 100 yerel sermaye ile ticari araç üretimi gerçekleştiren Karsan da Bursa’nın ticari yapısını değiştirdi. Karsan, Bursa’daki fabrikasında araç üretimine 1999'da başladı. Firma araç üretiminin yanı sıra, Organize Sanayi Bölgesi'nde yer alan fabrikasında Ford, Tofaş, Renault Trucks, Türk Traktör gibi firmalara pres, kaynak, boya ve montaj gibi endüstriyel hizmetler de sağlıyor.

İhracatta şampiyonluğa koşuyor

Bursa, Renault, Tofaş, Karsan gibi üç dev fabrika ve otomotiv sektöründe faaliyet gösteren çok sayıda yan sanayi kuruluşu sayesinde, bugün milyarlarca dolarlık ihracatın yapıldığı bir konuma geldi. Bursa'dan 2010'da yapılan sektör ihracatı 7,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye’nin otomotiv ihracatının yüzde 41'ini yapan Bursa, 2010’da üretilen toplam 1 milyon 94 bin taşıtın yüzde 58,8'ini imal etti. Aynı yıl toplam 754 bin araç ihracatının yüzde 59,1'ini gerçekleştirdi. Türkiye'de üretilen bazı araçlarda yerlilik oranı yüzde 80 hatta yüzde 85'leri bulabilirken, Bursa yan sanayi, neredeyse bir aracı oluşturan tüm parçaları üretebiliyor.

 

At arabalarından modern teknolojinin yansıması olan otomobillere kadar ulaşım araçlarının tarihine tanıklık eden Bursa, otomotiv sektörünün göz bebeklerinden biri… Dev fabrikalara ev sahipliği yapan ve binlerce kişiyi istihdam eden şehir sektördeki birçok ilklere imza atmaya devam edecek gibi gözüküyor.

 

Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi

 

Bursa’daki eski bir ipek fabrikası, Tofaş tarafından restore edilerek 28 Haziran 2002’de müze olarak şehre kazandırıldı. Müze, binlerce yıl önce Asya’da dönmeye başlayan basit bir ahşap tekerleğin Anadolu topraklarındaki öyküsünden başlayarak, günümüze kadar uzanan renkli değişimini gözler önüne seriyor. Ziyaretçiler, kağnılar, at ve öküz arabaları, top arabaları ve odun arabası gibi birbirinden ilginç örnekleri görme imkanına sahip oluyor. Müzede yapılan yolculukta Bursa’daki otomotiv sanayinin gelişimine de tanıklık ediliyor. Müzede sergilenen yüzlerce eser arasında iki araba dikkat çekiyor. Bunlardan biri Bursa’da bulunan 2 bin 600 yıllık bir savaş arabası, ikincisi ise Tofaş’ın Bursa fabrikasında ürettiği ilk Murat 124 arabası… Müze ile ilgili detaylara http://www.tofasanadoluarabalarimuzesi.com/ adresinden ulaşabilirsiniz.