ODD, “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”la ilgili üyelerini bilgilendirdi

ODD, otomotiv sektörünü ilgilendiren güncel gelişmelerle ilgili üyelerini bilgilendirmeye devam ediyor. Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı ve ODD işbirliğiyle gerçekleştirilen toplantıda, Maliye Uzmanları Turgay Sağlık ve Yasin Çoban, “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”un ayrıntıları hakkında ODD üyelerini bilgilendirdi.

ODD, üyelerine yönelik olarak düzenlediği bilgilendirme toplantılarına bir yenisini daha ekledi. 20 Temmuz’da, Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş.’nin ev sahipliğinde, Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı ile birlikte bir toplantı düzenlendi.

5549 sayılı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”un 27. maddesi uyarınca, 09.01.2008 tarih ve 26751 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin” 4. maddesinde, “İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar” yükümlü olarak sayılıyor.

İlgili yönetmelik ile getirilen yükümlülükler konusunda otomotiv distribütörlerinin farkındalığının artırılması amacıyla düzenlenen ve açılış konuşmasını ODD Genel Koordinatörü Dr. Hayri Erce’nin yaptığı toplantıda, MASAK’tan Maliye Uzmanları Turgay Sağlık ve Yasin Çoban tarafından konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.

Aklama suçu ile mücadele

Kara para aklama, terör ve finansmanı ile ilgili mücadelede ve bu kapsamda gerçekleştirilen işlemler hakkında bilgi veren Maliye Uzmanı Turgay Sağlık, aklama suçu ile mücadelenin amacı hakkında şunları söyledi: “Suçluları suç gelirlerinden mahrum etmek suretiyle temel var olma nedenlerini ortadan kaldırmak, mali sistemlerin ve kurumların aklama süreçlerinde araç olarak kullanılmalarını önlemek ve toplumun sisteme güvenini korumak amaçlanıyor. Ayrıca, ‘yasal’ mali piyasa ile ‘yasal olmayan’ piyasa arasında güçlü barikatlar oluşturmak, böylece kirli paranın yasal mali sisteme girişini engellemek de amaçlanıyor.”

Aklama suçunun aşamaları

Aklama suçu 3 aşamadan oluşuyor: “Yerleştirme Aşaması”, “Ayrıştırma Aşaması” ve  “Bütünleştirme Aşaması.” Sağlık, bu aşamaları şöyle açıkladı: “Yerleştirme aşamasıyla, suçtan kaynaklanan gelirin, finansal kurumların ya da yasa uygulama birimlerinin dikkatini çekmeden finansal sisteme entegre edilmesi amaçlanıyor. Bu aşamada suç geliri, fiziki olarak yurt dışına çıkarılıp denetimin az olduğu ülkelerdeki bankaya, küçük tutarlara bölünerek ülke içindeki çeşitli bankalara ve farklı kişiler adına açılmış hesaplara yatırılabiliyor. Gayrimenkul, lüks araba, mücevher, antika veya sanat eseri alınabiliyor. Ayrıştırma aşamasında, geliri yasadışı kaynağından mümkün olduğu kadar uzaklaştırmak ve yasadışı gelirin izinin sürülmesini, bulunmasını ve el konulmasını imkansız hale getirmek amaçlanıyor. Sıklık, karmaşıklık ve hacim açısından yasal işlemlere benzeyen bir dizi işlemle suç gelirinin izinin sürülmesi zorlaştırılıyor. Mali sisteme giren ve yasa dışı kaynağından uzaklaştırılan ekonomik değer kullanıma hazır oluyor. Bütünleştirme aşamasında ise ayrıştırma aşamasında yasa dışı kaynağı ile bağlantısı koparılan ve meşruiyet kazandırılan suç gelirinin şekil değiştirmesine gerek yok. Gelirin kaynağına ilişkin yasal bir açıklama yapılabilir.”

Terörün finansmanı suçu

Terörün finansmanı suçuna da değinen Sağlık, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Terörün finansmanı, yasal ve yasa dışı faaliyetlerden elde edilen fonların terör faaliyetlerine aktarılması eylemidir. Bu eylemi yapan, 5 -10 yıl hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer suç, kamu görevinin sağladığı nüfuz, kötüye kullanılarak işlenirse ceza yarı oranında artırılır. Soruşturma veya kovuşturma konusu, suçun işlendiğine ve bu suçlardan elde edildiğine dair kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait mal varlıklarına el konulabilir.”

Kimlik tespiti

Aklama suçuna ilişkin değelendirmelerde bulunan Maliye Uzmanı Yasin Çoban ise suça ilişkin şu açıklamalarda bulundu: “Aklama suçunun önlenmesine yönelik tedbirler (yükümlülükler) ve bu tedbirleri uygulayacak olan kuruluşlar (yükümlüler) 5549 sayılı kanunda ve ilgili mevzuatta düzenlendi. Bu yükümlülerin arasında -otomotiv sektörünü de içine alan- ‘İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar’ da yer alıyor. Yükümlüler, kendileri nezdinde yapılan veya aracılık ettikleri işlemlerde, işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam veya hesaplarına işlem yapılanların, kimliklerini tespit etmek zorunda.”

Şüpheli işlem

Sunumunda “şüpheli işlemle” de ilgili bilgiler veren Çoban, “İşlemin müşterisi veya tarafları, işleme konu maddi değer, işleme konu belgeler ile ilgili olarak yasal olmayan veya terörizmle ilgili olabilecek olağan dışı bir durumla karşılaşılması durumunda şüpheli işlemle karşılaşmış demektir. Şüpheli işlem için herhangi bir parasal sınır yok. Şüpheli işlem bildirimi, şüphenin oluştuğu tarihten itibaren 10 iş günü içinde MASAK’a bildirilmeli. Yükümlüler, kanunla getirilen yükümlülüklere ve işlemlerine ilişkin her türlü ortamdaki belgeleri muhafaza etmeli. Yükümlü, belgeleri düzenleme tarihinden, defter ve kayıtları son kayıt tarihinden, kimlik tespitine ilişkin belgeleri ise son işlem tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle muhafaza ve istenmesi halinde yetkililere ibraz etmekle yükümlü” dedi.

Aklama yöntemleri

• Oto-finans borç yöntemi (Loan-back)

• Döviz büroları & kumarhaneler

• Sahte fatura (hayali Iihracat)

• Nakit para kullanılan şirketlerin kullanılması (göstermelik şirketler)

• Alternatif havale sistemleri

• Fonların fiziken ülke dışına çıkarılması

• Şirinler yöntemi

• Parçalama yöntemi

• Vergi cennetleri (Off-Shore merkezler)

• Tabela bankalar

• Paravan şirketler

• Nakit para kullanılan işyerleri

• Alternatif havale yöntemleri